ماجراهای «نگارستان» که روزگاری خارج از تهران بود و حالا در قلب پایتخت است باغ سلطنتی
تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۰۵۰۱۹۱
محله > خط - راحله عبدالحسینی-خبرنگار:
روستای تهران باغهای میوه داشت و انارهایش معروف بود. اینقدر معروف که به تهران انارستان هم میگفتند.
شاه عباس صفوی به پیروی از شاه طهماسب 4باغ را در تهران ساخت و تهران شد باغستان؛ باغستانی با درختان توت پرآوازه و چنارهای کهن و سرسبز. بعدتر تهران شد چنارستان؛ چنارستانی با گنجشکهایی که هر روز صبح لابهلای شاخههای چنار آواز میخواندند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بعضی باغها هم به دستور مستقیم شاهان قاجار ساخته شد. مثل باغ نگارستان در نزدیکی میدان بهارستان که حالا فقط بخشی از آن به روزگار ما رسیده و همین هم جای خرسندی دارد. اکنون قسمت کوچکی از باغ و ساختمان کاخ برجا مانده و داخل باغ نگارستان، ساختمانهای دانشسرای عالی سابق، سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار دارد. انوار که تاریخ تهران را در سینه دارد ما را با سرگذشت این باغ و اتفاقاتی که در آن رخ داده است بیشتر آشنا میکند.
باغ نگارستانی که امروز در میدان بهارستان، انتهای خیابان دانشسرا واقع است روزگاری خارج از تهران بود؛ خارج از محدوده حصار طهماسبی. فتحعلیشاه 2قرن پیش و در سال 1186شمسی باعث و بانی ساخت باغ نگارستان شد. وقتی تابستانهای داغ و سوزان تهران آغاز میشد نمیتوانست گرما را تاب بیاورد و دستور داد خارج از تهران باغ نگارستان را بنا کنند تا تابستانها را در باغ ییلاقی بگذراند. انوار میگوید: «آن زمان 3باغ در خارج از خندق شمالی تهران ساخته شدند که به باغهای ثلاثه معروف بودند:
باغ نگارستان، باغ سردار و باغ نظامیه. این 3باغ پناه روزهای گرم و به عبارتی ییلاق بودند. فتحعلیشاه هم در سر داشت که باغ نگارستان را محل دائمی سکونت خود کند و به همین دلیل در باغ نگارستان باغهای متعددی بنا کرد. در زمان ناصری تهران گسترش یافت و از آنجا که باغهای سردار و نظامیه که شخصی بودند وقتی در محدوده حصار ناصری قرار گرفتند قطعه قطعه تقسیم و دستخوش تغییر شدند. اما باغ سلطنتی نگارستان از گزند محفوظ ماند و بعدها بزرگترین پایگاه دانش نو شد.» باغ نگارستان حاصل ذوق و سلیقه هنرمندان ایرانی بود و همیشه مورد توجه سیاحان قرار داشت.
از نقاشی مجلس سلام فتحعلیشاه در یکی از اتاقها تا گچبریها و زیبایی باغ. به دلیل وجود همین نقاشیهای زیبای این باغ، نگارستان نام گرفت. درختان باغ باعث لطافت هوا میشد و فتحعلیشاه نه فقط در تابستان بلکه بیشتر اوقات خود را در باغ نگارستان میگذراند.
عمارت دلگشا و باغ آینهسردر اصلی باغ نگارستان در جنوب باغ قرار داشت. روز عید قربان جلو این سردر شتر قربانی میکردند. ابنیه اصلی وسط باغ بود. عمارت حوضخانه یا همان عمارت دلگشا درست وسط باغ نگارستان ساخته شد. در تالار سلام پادشاهی همین عمارت، پرده نقاشی مجلس سلام آویخته شده بود. انوار میگوید: «در این پرده فتحعلیشاه روی تخت نشسته. کنار فتحعلیشاه قاجار میرزا ابوالحسنخان ایلچی و منوچهر خان معتمدالدوله گرجی بودند.
در طرف دیگر فتحعلیشاه سرجان ملکم، سفیر انگلیس و سفیران روس و عثمانی و دیگر بزرگان و فرزندان فتحعلیشاه دیده میشد.» تالار دیگری به نام قلمدان در آخرین حد شمالی باغ نگارستان واقع بود. ساختمان اندرونی سمت غرب تالار آینه ساخته شده بود. نارنجستان اسم گلخانه معروف باغ نگارستان در شمال باغ بود. آب این باغ از قنات حاجی علیرضا تأمین میشد. ولی بعدها میبینیم آب کرج نیز منبع دیگر تأمینکننده آب این باغ بود.»
آب کرج به باغ نگارستان رسیدبا به سر آمدن پادشاهی فتحعلیشاه حاجی میرزا آقاسی، صدر اعظم محمدشاه علاوه بر حصار اصلی باغ نگارستان حصار دیگری کشید به نام حصار دوم. بین حصارهای اول و دوم به دستور حاجی میرزا آقاسی پادگان نظامی تأسیس شد. امروز این فاصله را خیابانهای اطراف سازمان برنامه و بودجه و وزارت ارشاد و دانشسرای عالی تشکیل میدهد. انوار میگوید: «باغ نگارستان در دوره محمد شاه مورد عنایت بود و او در همین باغ تاجگذاری کرد.
صدراعظم محمد شاه هم دستور داد آب کرج را به این باغ آوردند. آب کرج از شمال باغ نگارستان میگذشت و از دروازه شمیران به شرق تهران میرفت. بعد از محمد شاه، آب کرج هم از این باغ برچیده شد. ناصرالدین شاه به باغ نگارستان بیتوجه بود و کاخ عشرتآباد و قصر فیروزه و قصر یاقوت را برای خود ساخت. اعتمادالسلطنه در خاطراتش آورده که ناصرالدین شاه سالها به باغ نگارستان نرفت.»
اتفاقات مهم باغ نگارستانباغ نگارستان باغی سلطنتی بود و اینکه اتفاقات تاریخی در آن رخ داده باشد امری بدیهی است. نخستین اتفاق مهم تاریخی در زمان فتحعلیشاه در باغ نگارستان این بود که محمدمیرزا، پسر عباس میرزا نایبالسلطنه منصب ولیعهدی یافت و در باغ نگارستان مجلس باشکوهی به این مناسبت برپا شد. فتحعلیشاه که 59پسر داشت محمدمیرزا، نوهاش را برای ولیعهدی انتخاب کرد و این موضوع باعث فتنه شد و از اتفاقات مهم باغ نگارستان است.
دومین اتفاق باغ نگارستان حادثه بسیار غمانگیز و تلخ حبس 6روزه و قتل قائممقام فراهانی در عمارت حوضخانه باغ نگارستان به دستور محمدشاه قاجار است. با اینکه مراسم نخستین ازدواج ناصرالدین شاه در باغ نگارستان برگزار شد ناصرالدین شاه به باغ نگارستان اقبالی نداشت و بیشتر به قصر عشرتآباد در خارج از حصار ناصری میرفت. بعد از آن در زمان مظفرالدین شاه در این باغ نخستین مدرسه علم فلاحت (کشاورزی) راهاندازی شد که از آن مدرسه در این باغ اثری نیست.
یک سال هم وزارت عدلیه در باغ نگارستان برقرار بود. انوار میافزاید: «در دوران مشروطه 5گلوله به این باغ شلیک شد. چون فکر میکردند اینجا مرکز مشروطهطلبی است.» مدتی بعد در عمارت حوضخانه باغ که دیگر باغ سلطنتی و چندان مورد توجه شاهان قاجار هم نبود، مدرسه صنایع مستظرفه زیر نظر کمالالملک تأسیس شد. از مدرسه صنایع مستظرفه فقط موزه کمالالملک در شمال ساختمان وزارت ارشاد به یادگار باقی است.
استاد انوار میگوید: «اعتمادالدوله قره گوزلو، وزیر معارف 3بنای جدید در باغ نگارستان ساخت. یک ساختمان برای مدرسه علمیه و 2ساختمان دانشسرای عالی. در قسمت جنوبی دانشسرای عالی 2مؤسسه وجود داشت. یکی متعلق به وزارت پیشه و هنر و دیگری مربوط به کارهای مستظرفه. مؤسسه اول بعدها مورد توجه رئیس سازمان برنامه آن روز قرار گرفت.
مؤسسه دیگر نظر وزیر فرهنگ و هنر پرقدرت آن روز را جلب کرد. ساختمانهای شمالی دانشسرای عالی قدیم هم که متعلق به دانشکده ادبیات بود.» باغ نگارستان حالا یکی از اماکن گردشگری ماست. حتماً این بار که گذرتان به باغ نگارستان افتاد و از موزه کمال الملک، تالار منیر فرمانفرمائیان، مجموعه مجسمه مینیاتورهای مردمشناسی، تابلو صف سلام فتحعلیشاهی، اتاق کاشیهای باغ نگارستان و نیلوفرهای آبی حوضها دیدن کردید، خاطره متفاوتی از باغ سلطنتی نگارستان و همه اتفاقات رفته بر این باغ در ذهنتان باقی میماند.
در همین زمینه: سالن سینما میدان جنگ بود کمربندبازی امسال آب سالم به ۶۳ روستا میرسد ارابه شیطان ۳۰۰ تومان! مهار خشم قیمت ندارد! مهر و امید را از حافظ بیاموزیم کتابفروشی محله را زنده نگه داریم ماجرای فراشباشیها و سبیلهای از بناگوش در رفتهمنبع: همشهری آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۰۵۰۱۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تکلیفنامه شهرداری تهران برای پارکهای پایتخت چه میگوید؟
سریال «کاشت ساختمان در پارکهای تهران»، آخرهفته گذشته به قسمت دوم خود رسید و بعد از ماجرای «برنامه ساخت مسجد در پارک قیطریه»، این بار «دیوارهای آهنی آبی-سفید مخصوص کارگاه ساختمانی در پارک لاله» اکران شده؛ این سریال که به خاطر نقش منتقدان شهرداری، پرمخاطب شده، به دلیل «صدای ناقص» آنها و «غفلت از متن»، ادامه دار خواهد بود.
گزارش «دنیایاقتصاد» از وضعیت پارکهای شهری تهران حاکی است، طی ماههای اخیر «یکی از انواع مواجهههای شهرداری با این محیط حساس پایتخت»، زیر ذره بین گروهی از کارشناسان شهری قرار گرفته است.
شهرداری به عنوان «همه کاره پارکهای شهری» از بابت «مسوولیت صفر تا صدی» که برای این بخش از داراییهای تهران دارد، دست به نقشه کشی برای ساخت وساز در تعدادی از پارکها زده است.
در شبکههای اجتماعی، اما برخی افراد و برخی کارشناسان، این حرکت مدیریت شهری را زیرسوال برده اند، بدون اینکه «علت سوال» را برای ناظران، شهروندان و طیف حساس به موضوع، مطرح کنند.
عملکرد شهرداری در پارکهای شهری را با دو خط کش «مقررات مصوب بالادست شهرداری تهران» و «اقدامات متعارف و منطقی شهرداریهای کاردرست در سایر شهرهای کشور و شهرهای موفق جهان از منظر رعایت کامل حقوق شهروندان» میتوان چک کرد.
طرح تفصیلی تهران، مصوب سال ۹۱، «کتابچه مشق شهرداری» برای هر نوع تصمیمگیری ساختمانی و صدور مجوز ساختوساز در اراضی عمومی و خصوصی پایتخت محسوب میشود بهطوری که در صفحه ۲۰ این کتابچه، برای «زمینهای واقع در پهنه حفاظت سبز (G) که پارکهای شهری نیز جزو همین پهنه محسوب میشود»، احداث بنای مجاز در پارکها را به «دفتر اداری پارک، نگهبانی پارک، سرویس بهداشتی و خدمات پذیرایی و غذایی» محدود کرده است. در ادامه همین «خط قرمز» ترسیم شده برای شهرداری در پارکهای شهری تهران، در یکی دیگر از صفحات طرح تفصیلی، «هر نوع ساختوساز در این چارچوب مجاز در پارک ها، منوط به تصویب طرح آن در کمیسیون ماده ۵ شده است.»
به این ترتیب، «نقطه کور» سریال ساختمانی در پارکهای تهران که منتقدان آن را نمیبینند، «خط قرمز طرح تفصیلی» و صراحت لهجه این تکلیف نامه برای «منع و مجازها در پارکهای شهری» است.
از نگاه این کتابچه مشق شهرداری، «ساخت بنای فرهنگی یا هر نوع کاربری غیر از آنچه در پهنه (G) قید شده» ممنوع است و برای مجازها نیز «مصوبه کمیسیون ماده ۵» لازم است. اما آنچه عرف شهری میگوید، از این هم صریحتر است. در پارکهای شهری بر اساس آنچه نیاز شهروندان است، باید فضای سبز، تجهیزات تفریحی و گردشگری و مبلمان شهری، لوازم بازی و تجهیزات ورزشی، به شکل نامحدود، نصب و احداث شود.
اما طی همه سالهای گذشته، ساختمانهایی از یک تا دو طبقه در پارکهای معروف، بزرگ و کوچک شهر تهران با اسامیهای مختلف از مدیریتی تا نگهبانی و فرهنگسرا و... شکل گرفته است که عوارض آنها به شکل «ورود خودرو» به پارک به عنوان «گاف شهری»، باعث مزاحمت شهروندان هنگام تفریح و گذران اوقات فراغت شده است.
پارک پردیسان، پارک سعادت آباد و حتی پارک لاله، نمونههایی از این دست هستند. به این ترتیب، «ایرادات موجود در پارک ها، به مراتب فراتر از سریال اخیر» است.
طرح تفصیلی تهران میگوید، در پارکهای شهری، کل بنای ساختمانی ساختمانهای مجاز، باید حداکثر معادل ۳درصد مساحت پارک باشد. آیا این «خط قرمز» نیز طی این سالها، ملاک عمل بوده و رعایت شده است؟
به نظر میرسد، «چندگانگی نهادهای ناظر و بالادست شهرداری»، عاملی برای این مدل اداره پایتخت طی سنوات گذشته و اکنون شده است.
شهرداریها از یک سو باید «مصوبات شورای عالی شهرسازی که زیرنظر وزارت مسکن سالهای گذشته و وزارت راه و شهرسازی فعلی است» را رعایت کنند. اما از سوی دیگر، سازمان شهرداریها از وزارت کشور نیز نهاد بالادست شهرداری هاست و اتفاقا، چون که بخشی از منابع مالی شهرداری توسط همین سازمان، سالانه پرداخت میشود، به نظر میرسد «حرف شنوی شهرداران» از وزارت کشور بیشتر از وزارتخانه دیگر است.
در این میان، شورای شهر هم نهاد ناظر و مرجع تصویب مقررات و ضوابط برای شهرداری هاست و کمیسیون ماده ۵ با ترکیب یکسری وزرا نیز نهاد دیگر؛ این آشفته بازار «ترکیب چندمنظوره مدیریت شهری»، مسیر دورزدن طرحهای تفصیلی و جوابگو نبودن را به وجود آورده است.
نباید موجبات عدمآسایش فراهم شودعلی نوذرپور، کارشناس مدیریت شهری و شهردار سابق منطقه ۲۲ تهران، تاکید کرد: اقدامات مدیریت شهری نباید به گونهای باشد که موجبات عدمآسایش شهروندان فراهم شود. به گفته وی، در طرحهای شهری تهران از قبیل طرح جامع و طرح تفصیلی پایتخت، ضوابط مربوط به هر پهنه و از آن مهمتر سهم هر کدام از سرانهها به تفکیک مشخص است. از آن جمله سرانههای سبز، مذهبی، فرهنگی، درمانی و... مشخص و تفکیک شده است، مکان یابی شده و لکههای مربوط به آنها به صورت جداگانه معین است. ورود هر کدام از سرانههای غیرمرتبط با کاربریهای مربوط به فضای سبز و گذران اوقات فراغت به پارک ها، اساسا ربطی به این محیطهای سبز شهری ندارد.
به گفته وی هر اقدامی در هر کدام از این پهنهها وسرانهها باید متناسب با ماهیت این سرانه ها، جانماییها و ضوابط خاص آنها صورت بگیرد. نوذرپور افزود: پارکهای شهری بسته به مقیاس و جانمایی صورت گرفته برای آنها انواع مختلفی اعم از پارکهای محلی، ناحیه ای، منطقه ای، شهری و فرا شهری دارد؛ بسته به وسعت و جانمایی و انواع آنها، خدمات مربوط و مرتبط با موضوع گذران اوقات فراغت در پارکها از تامین ضرورتهای اولیه مانند سرویسهای بهداشتی تا تاسیسات بیشتر و وسیع تر، متفاوت است. اما آنچه مسلم است اینکه همه این خدمات حول محور گذران اوقات فراغت است و اختلاط سایر سرانهها در خدمات مرتبط با پارکهای شهری، اساسا هیچ موضوعیتی ندارد. طرحهای جامع و تفصیلی نیز این سرانهها را به تفکیک مشخص کرده است. شهردار سابق منطقه ۲۲ تهران، یک معضل مهم در ارتباط با پارکها وفضای سبز تفریحی پایتخت را خلأ مطالعاتی در مورد آنها عنوان کرد و افزود: حتی بسیاری از پارکهای فراشهری و بزرگمقیاس که بعضا مساحت برخی از آنها به اندازه یک منطقه شهر تهران است، مطالعات اختصاصی ندارد. در حالی که در مورد این پارکها باید هر اقدامی بر مبنای مطالعات و برنامه ریزیهای مختص همان پارک انجام شود. در صورتی که این نوع پارکهای شهری و فراشهری مطالعات کارشناسی مختص خود داشته باشند که حد و حدود و انواع مجاز برای ساختوساز در آنها متناسب با کاربری پارکها تعریف شده باشد هیچ فردی نمیتواند از ضوابط مختص آن پارک، تخطی کند.
نوذرپور با بیان اینکه در طرحهای جامع و شهری عملا خطوط مشخص است، اما ممکن است برخی از جزئیات ذکر نشده باشد، تاکید کرد: نکته مهم این است که اساسا پارک برای گذران اوقات فراغت است و اگر خدماتی در آن مستقر میشود، علاوه بر اینکه باید بر مبنای مطالعات و برنامه ریزیهای کارشناسی باشد در وهله اول باید برای پاسخ به نیاز شهروندان به فضای سبز شهری برای گذران اوقات فراغت ایجاد شده باشد؛ بنابراین هر اقدامی که باعث شود تعاریف مجزا و بیارتباط با موضوع پارک در این فضاهای سبز شهری وارد شود، موجب اختلال در آسایش افراد، بر هم زدن نظامات شهرسازی و بروز اقدامات غیرقابل دفاعی خواهد شد که در نهایت زمینه را برای تخلف فراهم میکند. بهویژه آنکه تهران با معضل کمبود سرانه فضای سبز نیز روبهرو است. براساس آمارها سرانه فضای سبز تهران چیزی حدود ۱۶ تا ۱۶ و نیم مترمربع است؛ در حالی که براساس طرح جامع شهر تهران این میزان باید ۲۵ مترمربع باشد. در واقع در شرایطی که به ازای هر فرد حدود ۹ مترمربع کمبود سرانه فضای سبز وجود دارد، هر نوع اقدام برای کاهش این فضا به واسطه ساختوساز در پارکها مردود است. او افزود: مدیریت شهری تهران باید به این موضوع توجه داشته باشد که همه عرصههای شهری بهخصوص عرصههای بزرگ، نیازمند مطالعات مربوط به همان عرصه است؛ این مطالعات باید به برنامه ریزیهای دقیقی منجر شود که هرگونه اقدام بر مبنای آن انجام شود.
برای پارکها ضابطه وجود داردسهراب مشهودی، صاحبنظر حوزه شهرسازی و رئیس گروه شهرسازی جامعه مهندسان مشاور، نیز در پاسخ به این سوال که آیا ضوابط مشخصی برای نوع ساختوسازها و خدماتی که میتواند در پارکها مستقر شود، وجود دارد یا خیر، به دنیای اقتصاد گفت: برای پارکها ضابطه وجود دارد و در طرحهای جامع وتفصیلی حد مجاز ساختوساز در پارکها تعیین شده است. در ضوابط طرح تفصیلی یکپارچه تهران در پارکهای شهری G۱۱۱، حداکثر ۳درصد میتواند به کاربریهای نگهبانی، سرویس بهداشتی، خدمات پذیرایی و غذایی و حداکثر دوطبقه یعنی کمتر از ۸ متر ارتفاع، اختصاص یابد. در پارکهای محلهای هم حداکثر ۷درصد برای نگهبانی، تاسیسات نگهداری و بهداشتی مجاز است. وی افزود: بنابراین موضوع پارکها و نوع خدمات مستقر در آنها چندان بی ضابطه هم نیست و آنچه در این میان هم براساس طرحهای جامع و تفصیلی شهر تهران و هم براساس ماهیت پارکها میتواند و باید در پارکها مستقر شود حول موضوع گذران اوقات فراغت و ملزومات آن است. به عنوان مثال، بسته به وسعت و مکان و نوع پارک ها، تاسیسات وخدماتی که مربوط به موضوع گذران اوقات فراغت شهروندان در یک فضای سبز شهری است، امکان ایجاد و استقرار دارد و استقرار سایر کاربریها وسرانهها در پارکها موضوعیتی ندارد.
قلمروی سبز حرمت داردمصطفی بهزادفر، استاد معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت نیز با اشاره به اینکه پارک به عنوان قلمرو سبز همگانی برای استفاده همگان است، گفت: هر اقدامی در این پهنههای سبز شهری باید براساس مطالعات دقیق وضوابط قانونی صورت گیرد.
وی با این حال به سه خلأ مهم در این زمینه اشاره کرد و گفت: در بسیاری موارد نبود قوانین دقیق و مشخص از یکسو، رهاسازی برخی پروژهها به صورت ناتمام برای چند سال و چند دهه و سپس اقدام برای تعیینتکلیف آنها از سوی دیگر و همچنین برخی از ابهامات قانونی و باز گذاشتن موضوعاتی در ارتباط با ضوابط و جزئیات مربوط به کاربریها و پهنه بندی ها، منجر به اقدامات سلیقهای و اختلاط ناموزون کاربریها وسرانهها با یکدیگر میشود. به گفته بهزاد فر، خطوط و ضوابط کلی ساختوساز در پهنههای مختلف که چند پهنه کلی از جمله پهنه سبز را شامل میشود، در طرحهای شهری مانند طرح جامع وتفصیلی مشخص شده است اما، برخی جزئیات از جمله جزئیات مربوط به ساختوسازها و خدماتی که میتواند در پارکهای شهری بسته به مقیاس و ماهیت آنها مستقر شود، باید مورد به مورد، براساس ویژگیهای هر کدام از این پارکها در طرحهای مطالعاتی قرار گرفته و برای آنها برنامه ریزیهای کارشناسی صورت بگیرد. به گفته وی در برخی از ضوابط اگر چه حد و کاربریهای مجاز به استقرار در پارکها تعیین شده است، اما در انتهای برخی جملات از الفاظی مانند «سایر» و «غیره» استفاده شده است که همین الفاظ زمینه ورود سلایق و برداشتهای شخصی به موضوع پارکها را فراهم میکند. در چنین مواقعی به دلیل سکوت و ابهام قانونی نمیتوان برخی اقدامات را قانونی یا غیرقانونی توصیف کرد.
وی همچنین یک نارسایی دیگر در این زمینه را برخی تبادلها و معاوضههای بین دستگاهی اعلام کرد وگفت: به عنوان مثال مجموعه پارک پردیسان، از ابتدا یک مجموعه سبز متعلق به دولت بود که با هدف ساختوساز در شهر جدید پردیس در اوایل دهه ۶۰، بین دولت و سازمان محیطزیست، مورد معاوضه قرار گرفت. بخش زیادی از ساختوسازهایی که بعدا در پردیسان صورت گرفت براساس مطالعات نبود؛ حتی ساختوسازها در شهر جدید پردیس نیز به سرعت و قبل از تصویب طرح جامع وتفصیلی این شهر جدید آغاز شد. به گفته وی، براساس طرح جامع وتفصیلی، پهنهها میتوانند خدمات همگانی سازگار با کارکرد خود را دربرگیرند، اما خدمات غیرمرتبط نباید به این پهنهها راه یابند.